|
|
Δευτέρα 5 Δεκέμβριου 2011 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Επισκεφτείτε μας ξανά
|
|
|
"Κλειδιά και κώδικες θεάτρου: ΙΙ. ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ" |
|
|
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΟ ΕΡΓΟ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΕΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΓΕΩΡΓΟΥΣΟΠΟΥΛΟΥ
"Κλειδιά και κώδικες θεάτρου: ΙΙ. ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ"
(εκδόσεις ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟΝ ΤΗΣ ΕΣΤΙΑΣ, 1984).
"Η επιθεώρηση, ως θεατρικό είδος, δεν είναι αυτοφυές ελληνικό. Οι πηγές του πρέπει να αναζητηθούν στη Γαλλία και στους περιοδεύοντες θιάσους που επισκέπτονται την Αθήνα και τις πόλεις της διασποράς μετά την Επανάσταση. Εξάλλου η Επιθεώρηση φέρεται να μεταφράζει τη λέξη ρεβύ, στην ουσία την παραφράζει, γιατί ο γαλλικός όρος δεν αποκλείει ένα υποκειμενικό "ξανακοίταγμα" κάποιων γεγονότων, ο ελληνικός δεν μπορεί να αποφύγει και τη σημασία μιας εποπτείας, μιας αντικειμενικής σκοπιάς σ' αυτήν την εξέταση".
"Τα κείμενα μεταφρασμένες ξένες επιτυχίες, στην αρχή, γίνονται πρωτότυπα και στο περιεχόμενο στρέφονται στη σάτιρα την πολιτική. Δεν είναι άγνωστο το είδος στο κοινό. Το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα είναι γεμάτο από εκδηλώσεις, διώξεις και θριάμβους της ελληνικής σατιρικής πένας. Από το Σούτσο και τον Χουρμούζη ως το Λασκαράτο και τον Παλαμά, το Σουρή, τους επώνυμους και ανώνυμους λιβελογράφους, τον ίδιο το Σολωμό, η κοινωνική, η πολιτική, η αντικληρική, η ταξική ακόμα σάτιρα ανθεί".
"Με τον καιρό, κείμενα και ηθοποιοί διαμόρφωσαν ένα νέο είδος θεάτρου που απομακρύνθηκε τελεσίδικα από τις πηγές που μιμήθηκε. Κατάληξε σε μια λιτή δραματουργική φόρμα, ευκίνητη τεχνικά και λαϊκή στην αποτελεσματικότητά της. Η διάρθρωση είναι πάγια και μπορεί ακόμα και σήμερα, εποχή συνειδητής υπονόμευσης του είδους, να τη διακρίνει κανείς. Ενας πρόλογος θέτει το σατιρικό πλαίσιο στη γενικότητά του και ακολουθούν μια σειρά από "Νούμερα", σόλι, ντουέτα, τρίο κ.λ.π. που χωρίζονται από χορευτικά ή μελωδικά ιντερμέδια και το όλο κλείνει με μια φάρσα αυτοσχεδιασμού που συνήθως μετέχουν οι περισσότεροι κωμικοί του θιάσου. Η δομή μιας επιθεώρησης μας πάει κατευθείαν στην κομέντια ντελ' άρτε και στον Αριστοφάνη".
"Οι Ελληνες ηθοποιοί της επιθεώρησης κάνουν αποστασιοποίηση και παραξένισμα (Verfremdung) πολύ πριν από τον Μπρεχτ και μετά απ' αυτόν χωρίς να το γνωρίζουν. Αλλο το επικό θέατρο και άλλο η μέθοδός του. Τη μέθοδο από παράδοση και ένστικτο τη χρησιμοποιούν οι ηθοποιοί μας και νομίζω πως φτάνουν ή μάλλον έφταναν στα ίδια αποτελέσματα με τον Μπρεχτ".
"Ο ηθοποιός στην Επιθεώρηση δε ζει το ρόλο του, τον παίζει, δηλαδή παίζει με το ρόλο του. Το κείμενο δε ζητάει μια συναισθηματική κάλυψη, μια ταυτότητα με τον ηθοποιό. Ζητάει ερμηνευτή, μαντολόγο που θα το μεταφέρει στο κοινό αποκαλύπτοντας πτυχές άγνωστες και σ' αυτόν τον ίδιο".
"H επιθεώρηση λοιπόν έχει όλα τα στοιχεία να είναι ένα λαϊκό θέατρο και να μπορεί να γίνει, όπως πολλές φορές στο παρελθόν το πέτυχε, πολιτικό θέατρο. Είναι λαϊκό, γιατί είναι άμεσο, καίριο, περιεκτικό και στη μορφή και στο περιεχόμενο. Είναι σύντομο, ευθύβολο και απλό, χωρίς να είναι εύπεπτο, έστω κι αν κινδυνεύει από τη μια στιγμή στην άλλη να γίνει. Είναι λαϊκό, γιατί η τεχνική του είναι μια παραδοσιακή φόρμα που δουλεύτηκε με τη λαϊκή συγκατάθεση, τη λαϊκή συμμετοχή, συνενοχή θα λέγαμε".
("ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ, ΤΟ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΜΑΣ ΘΕΑΤΡΟ", 20.8.1972)
"Το "Παραμύθι χωρίς όνομα" είναι ίσως από τα λίγα νεοελληνικά έργα που συνοδεύεται από μια περίεργη μυθολογία".
("ΠΑΡΑΜΥΘΙ ΧΩΡΙΣ ΟΝΟΜΑ", 19.10.1972)
"[Ο Χουρμούζης] στον "Τυχοδιώκτη" έχει ένα πλήθος εσωτερικά παραδείγματα. Ολόκληρες σκηνές εκτός από τη δομή τους έχουν γραφτεί με μολιερικό ύφος, άσε που οι διάλογοι πολλές φορές είναι φραστικά ή και λεκτικά παιχνίδια, μιμήσεις του μεγάλου ποιητή. Αν καιθα μπορούσε ο σχολαστικός να διακρίνει και κάποιες επιδράσεις από τον Γκολντόνι (έχει ήδη μεταφραστεί και αυτός), νομίζω πως η σκιά του Γάλλου είναι απόλυτη πάνω στον "Τυχοδιώκτη".
("Ο ΤΥΧΟΔΙΩΚΤΗΣ", 11.12.1974)
"To θέατρο του [Ξενόπουλου] πηγάζει απ' την τεχνική του γαλλικού ρεαλισμού και την ιψενική τεχνική, όπως αυτά μαθήτεψαν στις μεγάλες σχολές του ευρωπαϊκού θεάτρου, αλλά εκφράζει την ελληνική πραγματικότητα, όχι αφηρημένα, αλλά εντοπισμένη στα προβλήματα του ήθους της και των αναγκών της".
("ΤΟ ΦΙΟΡΟ ΤΟΥ ΛΕΒΑΝΤΕ", 8.7.1976)
"Ο Ζιώγας είναι ποιητής, γιατί έχει δικό του όραμα του κόσμου και το όραμά του νοείται μόνο μέσα σε μια "άλλη" πραγματικότητα, καθόλου λιγότερο πραγματική από τη δική μας. Οσοι βιάστηκαν κάποτε να κολλήσουν στο έργο του την ετικέτα του θεάτρου του παραλόγου έπασχαν από την εγγενή στα νερά μας σύγχυση. Ο Ζιώγας μόνο θέατρο του παραλόγου δε γράφει. Το θέατρό του δεν είναι αδιέξοδο θέατρο, δεν είναι απαισιόδοξο θέατρο. Είναι θέατρο υπερ-λογο και υπερ-ρεαλιστικό".
"Η γέννηση των όντων στον Ζιώγα είναι μια αβάσταχτη τυραννία και ο θάνατος μια διάχυση φωτός. Οι ήρωές του πάσχουν από την ασθένεια του ατομικού εγώ και νοσταλγούν την επιστροφή στο κοσμικό χάος, όπου θα ξανασυναντήσουν την αυθεντικότητα του απείρου μέσα στην ανωνυμία των αριθμών".
("Ο ΒΑΣΙΛΗΣ ΖΙΩΓΑΣ ΚΑΙ ΤΟ ΝΕΟ ΡΙΓΟΣ ΣΤΟ ΘΕΑΤΡΟ ΜΑΣ",2.3.77)
"Ο Χουρμούζης δεν είδε ποτέ τα έργα του να παίζονται κι όμως από τον "Τυχοδιώκτη" ως τον "Υπάλληλο" υπάρχει πρόοδος στη σύνθεση, στο χειρισμό της γλώσσας, στη διαγραφή των χαρακτήρων, στο σκηνικό ήθος, στην ενότητα των μέσων και στο σατιρικό του στόχο".
("Ο ΧΟΥΡΜΟΥΖΗΣ", 30.11.1977)
|
|
|
|
