Ιδρύθηκε από την Εταιρεία Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων στα 1938, όταν Πρόεδρος της ήταν ο Θεόδωρος Συναδινός. Από τότε Έφορός του ορίστηκε ο ιστορικός του Νεοελληνικού Θεάτρου Γιάννης Σιδέρης, ο οποίος αφιέρωσε τη ζωή του γα την συγκέντρωση πλούσιου εκθεσιακού υλικού, καθώς και για την καταγραφή της Ιστορίας του Νεοελληνικού Θεάτρου.

Σε διάστημα ολίγων χρόνων το Θεατρικό Μουσείο εξελίχθηκε σε δυναμικό “Kέντρο Μελέτης και Έρευνας του Νεοελληνικού Θεάτρου”, έχοντας ένα μεγάλο αρχείο χειρογράφων, διαφόρων στοιχείων και πλούσια Βιβλιοθήκη για ότι αφορά το θέατρο. Ενδεικτικό είναι ότι όλοι οι θεατρολόγοι της χώρας μας και πολλοί μελετητές του θεάτρου από ξένα κράτη προσφεύγουν σε αυτό για πραγματείες και διατριβές τους.

Από το 1976, το Κ.Μ.Ε.Ε.Θ.- Θ.Μ. μετατρέπεται σε αυτοτελές Ίδρυμα Νομικού Προσώπου Ιδιωτικού Δικαίου και από το 1996 υιοθετείται από τη Γενική Συνέλευση  των Μελών του η τωρινή επωνυμία του. Πρόεδρος του εκλέχτηκε ο μελετητής και κριτικός του θεάτρου Στάθης Σπηλιωτόπουλος, που αργότερα ανακηρύχθηκε ομόφωνα Επίτιμος Πρόεδρος. Στη συνέχεια, ο Πρόεδρος και Διευθυντής του ήταν ο θεατρικός συγγραφέας Μανόλης Κορρές και τον διαδέχτηκε, για ένα σύντομο χρονικό διάστημα, ο σκηνοθέτης και συγγραφέας Κωστής Λειβαδέας.

Πρόεδρος του Δ.Σ. είναι σήμερα ο κριτικός θεάτρου Κώστας Γεωργουσόπουλος, που ανέλαβε τη θέση αυτή μετά τον συγγραφέα Κ. Ασημακόπουλο.

Το Διοικητικό Συμβούλιο του Κ.Μ.Ε.Ε.Θ.-Θ.Μ. αποτελούσαν πάντα ξεχωριστές προσωπικότητες της θεατρικής μας ζωής. Όλοι εργάστηκαν με φιλοτιμία και ζήλο για την προκοπή αυτού του μοναδικού σε όλη τη Νοτιοανατολική Ευρώπη Θεατρικού Οργανισμού.

Ο χώρος στο Πνευματικό Κέντρο της Αθήνας – Ακαδημίας 50 όπου στεγάζεται το Θεατρικό Μουσείο, το Αρχείο και η Υπηρεσία Μηχανογράφησης έχει παραχωρηθεί από τον Δήμο Αθηναίων. Η Θεατρική Βιβλιοθήκη μεταφέρθηκε και στεγάζεται σε κτίριο επί της οδού Καραμανλάκη 7 (στάση Καλλιφρονά).

Το Κ.Μ.Ε.Ε.Θ.- Θ.Μ. έχει προσαρμοστεί στις τεχνολογικές εξελίξεις και λειτουργεί με ηλεκτρονικό σύστημα μηχανογράφησης, παρέχοντας άμεσα πλήρη στοιχεία σε κάθε ερευνητή.